ანაფილაქსია

2021-03-24
                                                                                                                         ა ნ ა ფ ი ლ ა ქ ს ი ა

​ანაფილაქსია არის მულტისისტემური ალერგიული რეაქცია, რომელსაც ახასიათებს:

  • ნებისმიერი მწვავე დაწყებითი დაავადება კანის ტიპიური მახასიათებლებით (ჭინჭრის ციება ან ერითემა / გაწითლება და / ან ანგიონევროზული შეშუპება),
  • ასევე რესპირატორული და / ან გულსისხლძარღვთა სიმპტომების ან / და მუდმივი მწვავე კუჭ-ნაწლავის სიმპტომების ჩართვა;
  • ან ჰიპოტენზიის ან ბრონქოსპაზმის მწვავე დაწყება ან ზედა სასუნთქი გზების ობსტრუქცია.    

 ანაფილაქსია შესაძლებელია  განვითარდეს მაშინაც  კი, თუ ტიპური კანის მახასიათებლები არ არის. ანაფილაქსიური  რეაქცია უხშირესად ხდება ტრიგერის ზემოქმედებიდან 30 წუთში .

 

                                                                                                        ბავშვებში ანაფილაქსიის ძირითადი მიზეზებია:
  •  საკვები - არაქისი,  კაკალი, ძროხის რძე, კვერცხი, სოია, თევზი, ხორბალი;
  • ნაკბენები  - ფუტკარი, ჯამპერის ჭიანჭველები;
  • მედიკამენტები - ანტიბიოტიკები (ბეტა-ლაქტამები), ვაქცინები;
  • სხვა - ვარჯიში, ფიზიკური აქტივობა;
  • იდიოპათიური.

 

სუნთქვის / გულმკერდის  სიმპტომები (ყველაზე ხშირად გვხვდება ბავშვებში):  

მუდმივი ხველა, ხიხინი,  ენის შეშუპება,  სტრიდორი,  უხეში ხმა ან ტირილის ხასიათის შეცვლა,  ყელის შეშუპების ან შებოჭილობის / ჩხვლეტის სუბიექტური შეგრძნება,  დისფაგია

კარდიოვასკულარული სიმპტომები:
  • სიფერმკრთალე,   ტაქიკარდია, ბრადიკარდია, ჰიპოტენზია,  უგონო მდგომარეობა,  გულის გაჩერება.

ნევროლოგიური სიმპტომები:  
  • თავის ტკივილი,  თავბრუსხვევა, შეცვლილი ცნობიერება / დაბნეულობა

კუჭნაწლავის მახასიათებლები:   
  • გულისრევა,  ღებინება, დიარეა,  მუცლის / მენჯის ტკივილი

დერმატოლოგიური მახასიათებლები:
  • ურტიკარიული გამონაყარი,  ერითემა, 

  • ანგიონევროზული შეშუპება

 

                                                                                                          მენეჯმენტი 

მოაშორეთ ალერგენი (თუ ჯერ კიდევ არსებობს კონტაქტი),

 ➡პოზა: არ დაუშვათ ბავშვი ფეხზე დგომა ან სიარული. ფატალური შემთხვევა წამებში შეიძლება მოხდეს, თუ ბავშვი მოულოდნელად იდგება ან ზის;

მკურნალობა ტარდება მწოლიარე მდგომარეობაში, ან მარცხენა გვერდითი პოზიციაში   ღებინების დროს;

 ➡აკონტროლეთ ჰიპოტენზია;

  •  კუნთში ადრენალინი 10 მიკროგრამი / კგ ან 0,01 მლ / კგ 1: 1000 (მაქსიმუმ 0,5 მლ) გვერდით ბარძაყში, რომელიც უნდა გაიმეოროთ 5 წუთის შემდეგ, თუ ბავშვი არ გაუმჯობესდება.
  • არ გამოიყენოთ SC ადრენალინი, რადგან შეწოვა ნაკლებად საიმედოა, ვიდრე IM გზა.
  • არ გამოიყენოთ IV ბოლუსური ადრენალინი, ( გულის გაჩერება  არის მოსალოდნელი).
  • ჰიპოტენზიის შემთხვევაში, განახორციელეთ რეანიმაცია სითხის საშუალებით;

გამოიყენეთ ადრენალინის ავტოინექტორი, თუ ვერ შეძლებთ ზუსტი დოზის გამოანგარიშებას ან შეფერხების თავიდან ასაცილებლად, მათ შორის <1 წლის ბავშვებში.

დოზის ამჟამინდელი რეკომენდაციებია:

• <20 კგ = EpiPen Jnr® (150 მკგ)

•> 20 კგ = EpiPen® (300 მკგ).

➡ანტიჰისტამინური საშუალებები შეიძლება გაკეთდეს ქავილის სიმპტომების   შესამსუბუქებლად.

➡სასურველია მეორე თაობის ანტიჰისტამინური საშუალებები (მოერიდეთ პრომეთაზინს, რადგან ამან შეიძლება გამოიწვიოს ჰიპოტენზია).

 

 კორტიკოსტეროიდებს, ანტიჰისტამინებს და ლეიკოტრიენების ანტაგონისტებს არ აქვთ დაუყოვნებელი სარგებელი სიცოცხლისთვის საშიში ანაფილაქსიის დროს.

   ➡ ანაფილაქსიით დაავადებული ყველა ბავშვი საჭიროა  გაკონტროლდეს  მინიმუმ 4 საათის განმავლობაში.

 

                                                                   მაია ხუხუნაიშვილი - პედიატრი